Actie twee miljoen samen doen

Hoe het begon

Eind jaren tachtig hoorde je kerkbezoekers geregeld zeggen dat de vloer van de Vincentiuskerk wel erg veel begon te lijken op de boeg van een schip. De Volendammers wisten waarover ze spraken. Halverwege de 20e eeuw lagen meer dan 250 botters in de Haven. Zij kenden hun schepen als geen ander. Ze onderkenden wat er aan de hand was met hun Vincentiuskerk.

Het leek wel of het midden van de kerk steeds verder wegzakte. De banken stonden scheef en trokken krom. Het kerkbestuur, actieve vrijwilligers en veel betrokken parochianen beseften dat er iets moest gebeuren. Niet alleen de vloer moest worden hersteld. Het dak, fundering, ramen, verwarming zagen er eveneens vervallen uit. Maar hoe pak je het aan? Hoe denkt Volendam over restauratie. En wat vindt het bisdom?

Het bisdom vond aanvankelijk dat het nog wel meeviel. Er waren volgens de verantwoordelijken kerken in het  bisdom die er veel slechter aan toe waren. Uiteindelijk stemde het bisdom ermee in dat – op kosten van het bisdom – een serieus onderzoek zou worden ingesteld naar de toestand van Vincentiuskerk. En passant meldde het bisdom dat niet gerekend moest worden op een bijdragen in de restauratiekosten.

Zelf doen

De vraag moest worden beantwoord of het wel verstandig was de Vincentiuskerk te restaureren. We hadden ook de Mariakerk en Het Kruispunt. Er was in feite voldoende capaciteit. In die tijd had het Kaski* een rapport uitgebracht waaruit – kort samengevat – bleek dat ook Volendam te maken zou krijgen met de ontkerkelijking. Geconstateerd werd dat die ontkerkelijking de Mariakerk en Het Kruispunt het meest zouden treffen en de Vincentiuskerk het minst. Het resultaat van het onderzoek van het bisdom en eigen metingen en inspecties bevestigden wat het kerkbestuur en de Volendammers al langer vermoedden. De kerk was toe aan een grondige restauratie. Wat werd geconstateerd.

• Veel lekkages;
• Het verzakken van de houten kerkvloer;
• Verouderende elektrische- en verwarmingsinstallaties
• Wijken van de hoofdpilaren en zijmuren
• Het doorslaan van de muren en glas-in-loodramen,
• Vervallen stuc- en schilderwerk.

Een aantal gebreken was zo ernstig dat het voortbestaan van de Vincentiuskerk in gevaar kwam. Bovendien kon de veiligheid van de kerkbezoekers niet worden gegarandeerd.

Tijdens een vergadering van het kerkbestuur werd een aantal mensen vanuit de gemeenschap gevraagd aan te sluiten. De opdracht was na te denken oven restauratieplannen, de organisatie en de financiering ervan?

Een ding was zeker. We hoefden niet te rekenen op subsidies van de landelijke en gemeentelijke overheid. De Vincentiuskerk was geen beschermd monument. We moesten het zelf betalen.

Comité Twee miljoen, samen doen

Tijdens de bewuste vergadering van het kerkbestuur werd besloten de Sint Vincentiuskerk grondig te restaureren. Geen half werk. Het kon toch niet waar zijn dat deze kerk, die door onze voorouders met zoveel moeite en offers in 1860 was gesticht en in 1883 en 1908 met eigen middelen was uitgebreid, uiteindelijk zou moeten worden gesloten en nog erger… gesloopt.

Een comité werd gevormd waarin naast leden van het kerkbestuur ook betrokken inwoners van Volendam zitting zouden nemen. Mensen werden benaderd die in de gemeenschap actief waren en Volendam en de Volendammers goed kenden. Zij moesten bovendien op velerlei gebieden kunnen opereren, strategisch zijn en communicatie vaardig. En niet minder belangrijk: zij moesten geld bijeenbrengen. Veel geld. Uit calculaties bleek dat er een financieel gat was van ongeveer twee miljoen gulden.

Het begincomité bestond uit de volgende mensen:

Pastoor N. Schoorl, Gerrit de Boer, Kees de Boer, Dick Brinkkemper (+), Jaap Buijs, Jaap Jonk, Piet Jonk, Kees Koning (+), Jaap Molenaar, Wim Runderkamp, Gré Schilder-Schokker, Jan Snoek, Klaas Schilder, Pius Schilder, Willem Sier, Jan Tol, Kees Veerman, Cees de Wit en Ed Woerlee.

Er was ook een comité van aanbeveling. Daarin hadden zitting: Vicaris Geukers van het bisdom; Burgemeester Westendorp, Pastoor Hoogervorst, em; dokter Tuijp, Henk Kras, Cas Schilder en Dick Kwakman.

Hoe dacht de bevolking over de restauratieplannen en de geldinzamelingsactie?

In Hotel Spaander werd destijds een informatieavond georganiseerd. Vertegenwoordigers van bedrijven, maatschappelijke organisaties, politieke partijen en andere geÏnteresseerden waren uitgenodigd. Het was een gedenkwaardige avond. Unaniem was het oordeel van de aanwezigen dat de Vincentiuskerk moest blijven en hij moest grondig en goed gerestaureerd worden. Het comité kreeg groen licht en wist waar het aan toe was.

Waar begin je aan?

Eigenlijk wist het comité helemaal niet waar het aan toe was en welke hobbels en tegenslagen overwonnen moesten worden. Die bewuste avond in hotel Spaander zal niemand vergeten. De Familie Schilder ( Madoet), Bowling de Zedde en nog een aantal  gaven het voorbeeld. Een bedrag van meer  fl. 100.000,-  werd die avond bijeengebracht.

Al gauw werd duidelijk dat bij de restauratie twee parallelle paden moesten worden betreden. Enerzijds het traject van het onderhoudsplan met een reële kostenraming. Anderzijds diverse inzamelingsacties die de beoogde twee miljoen gulden bijeen moesten brengen.

De restauratie zou plaatsvinden onder regie van Kees Veerman, lid van het kerkbestuur belast met bouwzaken, en van beroep bouwondernemer. Hiertoe was besloten na overleg met alle aannemers uit Volendam. Hiertoe was besloten na overleg met alle aannemers uit Volendam.

a.   Kees Veerman regisseert de bouw en kan desgewenst gebruik maken van de adviezen en diensten van andere aannemers;

b.   Prijzen werden afgesproken voor uurlonen en materialen. Volendammer bedrijven kregen zoveel als mogelijk gelegenheid om het werk uit te voeren;

c.   De restauratie zou in twee fasen worden uitgevoerd:

• Fase I
  • Nieuwe fundering onder de kerk;
  • Nieuwe vloer in de kerk;
  •  Nieuwe elektrische installatie;
  • Nieuwe verwarmingsinstallatie;
  • Vervangen dakbedekking;
  • Aanbrengen isolatie
• Fase II
  • Behandelen doorslaan muren
  • Repareren glas-in-loodramen
  • Opknappen stucwerk;
  • Binnen schilderwerk;

Geldinzamelingsacties

Besloten werd dat er in het weekend van 17, 18 en 19 juni 1994 allerlei activiteiten en acties in Volendam zouden plaatsvinden met het doel om twee miljoen gulden bijeen te brengen.

Gekozen werd voor het volgende actieplan:

• Een deur-aan-deurcollecte met giften en toezeggingen van alle Volendammers;
• Acties met medewerking van bedrijfsleven, middenstand, musici en verenigingen;
• Legaten en grote schenkingen uit te keren in de nabije toekomst;
• Renteloze geldleningen.

Twee miljoen, samen doen

Het Sint Petruskoor o.l.v. Kees Schilder had een lied gemaakt. Het refrein luidde ‘Daar gaan we dan. Twee miljoen is veel, maar we bewijzen dat het kan.’ Het lied werd met de slogan; ‘Twee miljoen, samen doen’ de toverformule voor de actie. Ruim voor het actieweekend waren comitéleden op stap geweest bij bedrijven, instellingen, artiesten en particulieren voor een bijdrage. De actie werd van het eerste begin voortdurend en vakkundig ondersteund door de Nivo.

De actie was een geweldig succes. Vanuit Pius X werd mede dank zij de belangeloze medewerking van de LOVE en Pius X een marathonuitzending verzorgd. Van uur tot uur werd de stand van de opbrengst via radio en TV bijgehouden.

Opbrengst

Het effect van de actie was overweldigend, In één weekend werd twee miljoen gulden bijeengebracht. De cheque met de definitieve opbrengst van 2.000.005,- gulden werd in december 1994 aangeboden in een steenkoude Vincentiuskerk aan Pastoor Hoogervorst, emeritus pastoor van de Parochie Sint Vincentius a Paulo/Kruispunt.

Tekort

Uiteindelijk bleek de 2.000.000 gulden niet toereikend om alle nodige restauraties uit te voeren. Het comité kreeg van het kerkbestuur het vriendelijke verzoek om opnieuw actie te voeren voor de ontbrekende centen voor het schilderwerk, aankleding en het orgel. De kwastloterij werd gehouden. Uiteindelijk werden 50.000 loten van fl. 5,- verkocht. De netto opbrengst van deze actie bedroeg bijna 250.000,- gulden. Daarnaast werd ook nog een orgelfonds opgericht. De initiatiefnemers is het gelukt om ook hiervoor een groot bedrag  bijeen te brengen voor de restauratie en uitbreiding van het orgel.